Πως επιλέγω εξωσχολικές δραστηριότητες για το παιδί μου

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εξωσχολικές δραστηριότητες έχουν πολλαπλά οφέλη για το σώμα, το πνεύμα και την προσωπικότητα ενός παιδιού. Σημαντικό είναι επίσης ότι συμβάλλουν στην ψυχοκοινωνική ωρίμανσή του και μειώνουν τη συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων συμπεριφοράς στην πορεία. Οι επιλογές σήμερα για να απασχοληθεί το παιδί είναι πολλές κι εδώ θα προσπαθήσω να σας δώσω μερικές ιδέες.

Τι εξωσχολικές δραστηριότητες να επιλέξω για το παιδί μου με βάση την ηλικία του και πως θα ανακαλύψω τις κλίσεις του και τα ενδιαφέροντά του;

Η ηλικία έχει σημασία στην επιλογή

Λαμβάνουμε υπόψη την ωρίμανση του παιδιού που απαιτείται σε κάθε ενασχόληση. Η ηλικία του παιδιού αλλά και ο ρυθμός της βιολογικής του ανάπτυξης παίζουν καθοριστικό ρόλο. Υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία σε μία συγκεκριμένη εξωσχολική δραστηριότητα, γιατί δεν είναι έτοιμα ακόμη είτε σωματικά είτε πνευματικά. Το να βιαζόμαστε να μάθουν τα παιδιά μας νωρίτερα από αυτό που μπορούν απλά δεν ωφελεί.

Θα έλεγα ότι κατά προσέγγιση ένα παιδί καλό θα είναι να ξεκινήσει κάποια δραστηριότητα στη νηπιακή ηλικία, δηλαδή από τα 4 με 5 έτη και μετά. Μέχρι την ηλικία των 4 μερικές δραστηριότητες που μπορείτε να δοκιμάσετε είναι το baby swimming, η ψυχοκινητική αγωγή (θεατρικό και μουσικό παιχνίδι για παράδειγμα), το messy play (είναι το αισθητηριακό παιχνίδι που λερώνει) και η ζωγραφική σε κάποιο παιδικό εργαστήρι.

Παρατηρώ τις κλίσεις του παιδιού

Αν και πολλοί γονείς αναρωτιούνται ποιες είναι οι κλίσεις του παιδιού τους, η αλήθεια είναι ότι τις περισσότερες τουλάχιστον φορές τα σημάδια γίνονται ορατά από νωρίς. Όταν για παράδειγμα περνάτε χρόνο μαζί, είναι εύκολο να καταλάβετε αν προτιμά να ζωγραφίζει ή αν είναι πιο δραστήριο και θέλει να τρέχει, να σκαρφαλώνει ή να παίζει με μία μπάλα.

Δώστε γι’ αυτό στο παιδί όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα παίζοντας στο σπίτι μαζί του και παρατηρήστε το πώς αντιδράει. Παρατηρήστε τον τρόπο που μαθαίνει, με τι ασχολείται στον ελεύθερο χρόνο του και αναγνωρίστε έτσι ποιες είναι οι δραστηριότητες που του κεντρίζουν περισσότερο το ενδιαφέρον.

Του αρέσουν κινητικά παιχνίδια ή κατασκευές και παιχνίδια επιδεξιότητας με τα χέρια, όπως πλαστελίνη, τουβλάκια, παζλ; Έχει αστείρευτη φαντασία και του αρέσει το γράψιμο και οι αφηγήσεις; Απολαμβάνει να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει; Έχει ρυθμό και του αρέσει να χορεύει ή αντιλαμβάνεται ήχους και θέλει να τραγουδά; Του αρέσουν τα πειράματα και προτιμά να δει ένα ντοκιμαντέρ ή μήπως του αρέσουν τα στρατηγικά παιχνίδια και τα αριθμητικά προβλήματα;

Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του μπορείτε να δοκιμάσετε τις αντίστοιχες δραστηριότητες (θα βρείτε μερικές ιδέες παρακάτω). Χρήσιμο είναι πάντως να δοκιμάσει διαφορετικά πράγματα, προκειμένου να ανακαλύψει τι του αρέσει περισσότερο αλλά και σε τι αποδίδει καλύτερα.

Σε κάθε περίπτωση το παιδί πρέπει να έχει λόγο στη δραστηριότητα την οποία θα επιλέξει. Οτιδήποτε κάνει θα πρέπει να το κάνει με ευχαρίστηση και όχι επειδή έτσι το αποφάσισαν οι γονείς του. Για μένα αυτό είναι το πρώτο και βασικό κριτήριο επιλογής: “τι θέλει στην πραγματικότητα το παιδί να κάνει”.

Η καλή χημεία είναι αναγκαία

Για να πάνε καλά τα πράγματα χρειάζεται το παιδί να νιώθει άνετα με τον εκπαιδευτή και να υπάρχει μια καλή επικοινωνία μεταξύ τους. Από τα κριτήρια επομένως των γονιών δεν μπορεί να λείπει κι αυτός ο παράγοντας.

Ως γονείς μπορείτε να ενημερωθείτε και να δείτε το περιβάλλον προπόνησης του παιδιού. Ο προπονητής πρεσβεύει την ίδια φιλοσοφία και αξίες με εσάς, ώστε να είναι σύμμαχος για το καλό του παιδιού; Προσφέρει τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται τα παιδιά, για να απολαύσουν αυτό που κάνουν και να αναπτυχθούν;

Έχει αποδειχθεί ότι ο προπονητής/εκπαιδευτής καθορίζει σε αρκετά μεγάλο ποσοστό την παραμονή ή όχι του παιδιού στην δραστηριότητα που διάλεξε, το αν θα διασκεδάζει ή θα πιέζεται κτλ. Ακόμη θα πρέπει να εξακριβώσετε ότι ο εκπαιδευτής/προπονητής είναι καλός γνώστης του αντικειμένου του και ότι έχει μεταδοτικότητα.

Όταν το παιδί ξεκινάει ένα χόμπι με μεγάλο ενθουσιασμό και μετά από μερικά μαθήματα θέλει να τα παρατήσει, θυμηθείτε ότι ορισμένα παιδάκια χρειάζονται χρόνο και αρκετές “αποτυχημένες” προσπάθειες, μέχρι να βρουν τη δραστηριότητα που τους ταιριάζει. Μείνετε ανοιχτοί σε νέες ιδέες και παρακινήστε το να δοκιμάζει καινούρια πράγματα.

Άλλα θέματα που θα λάβετε υπόψη κατά την επιλογή είναι τα εξής:

Ιδέες για Εξωσχολικές Δραστηριότητες

Ομαδικά αθλήματα

Ένα πολύ ζωηρό παιδί θα μπορούσε να εκτονώσει την υπερβάλλουσα παιδική ενέργειά του σε ένα ομαδικό άθλημα! Αθλήματα όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το βόλευ, το χάντμπολ, εκτός από τις ευκαιρίες εκτόνωσης, χτίζουν επίσης δυνατές σχέσεις μεταξύ των παιδιών, καθώς αναπτύσσουν την ομαδικότητα. Ενθαρρύνουν και ενισχύουν ακόμη την πειθαρχία, τη θετική διαχείριση των αποτυχιών και τη σκληρή δουλειά προκειμένου να καταφέρει κανείς τον τελικό σκοπό.

Καθοριστικό ρόλο για να βρείτε ποιο σπορ ταιριάζει στο παιδί σας μπορεί να παίξει ένας ειδικός, όπως ο γυμναστής στο σχολείο ή ένας προπονητής αθλητικού συλλόγου.

Ατομικά αθλήματα

Από την άλλη υπάρχουν πολλές επιλογές και σε ατομικά αθλήματα. Ο στίβος, το τέννις, η ενόργανη γυμναστική, η κολύμβηση είναι μερικά από αυτά. Ένα ατομικό άθλημα θα αυξήσει από νωρίς την ψυχική δύναμη του παιδιού. Το παιδί μαθαίνει να βασίζεται στον εαυτό του, μαθαίνει τα όριά του και αναλαμβάνει τις δικές του ευθύνες.

Είτε ξεκινήσει ο μικρός σας αθλητής μέσα σε μια ομάδα είτε μεμονωμένα ο αθλητισμός θα κάνει εξίσου καλά τη δουλειά του. Ο αθλητισμός προσφέρει τη δυνατότητα στα παιδιά να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση, να αναπτυχθούν ψυχοσυναισθηματικά, να κοινωνικοποιηθούν.

Πολεμικές τέχνες

Το παιδί σας συναρπάζεται από ταινίες με πάλη και καράτε; Τότε μπορεί να το ενδιαφέρει να ξεκινήσει μια πολεμική τέχνη. Οι πολεμικές τέχνες βελτιώνουν τα αντανακλαστικά των παιδιών. Μαθαίνουν να είναι πιο προσεχτικά, αποκτούν έλεγχο στις κινήσεις τους και στα συναισθήματά τους. Ακόμη λόγω της υψηλής συγκέντρωσης που απαιτείται, μαθαίνουν πρώτα να σκέφτονται και μετά να πράττουν.

Οι πολεμικές τέχνες ενδείκνυνται σε παιδιά που παρουσιάζουν επιθετικές συμπεριφορές, παρόρμηση, ΔΕΠ-Υ, καθώς και σε παιδιά που έχουν πέσει θύματα σχολικού εκφοβισμού.

Ρομποτική

Αν το παιδί σας έχει έμφυτη περιέργεια για το πως λειτουργούν τα αντικείμενα γύρω του ή ακόμη κι αν λατρεύει να ξεβιδώνει τα ηλεκτρονικά του παιχνίδια, τότε έχει ήδη κλίση προς τη ρομποτική.

Η ρομποτική ασχολείται με το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη χρήση ρομπότ. Ασχολείται με τους υπολογιστές, τον προγραμματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη. Σήμερα υπάρχουν πολλά εργαστήρια εκπαιδευτικής ρομποτικής για παιδιά. Σε ένα τέτοιο εργαστήριο τα παιδιά μπορούν να διαβάσουν σχετικά βιβλία, να παίξουν με παιχνίδια ρομπότ αλλά και να μάθουν πώς να συναρμολογούν και να προγραμματίζουν ένα ρομπότ εντελώς μόνα τους.

Σκάκι

Παρατηρείτε στο παιδί σας μια προδιάθεση και ενδιαφέρον για αριθμητικά προβλήματα και στρατηγικά παιχνίδια; Τότε το σκάκι θα ήταν μια ενδιαφέρουσα ενασχόληση για εκείνο.

Παρακολουθώντας μαθήματα σκάκι σε κάποιον όμιλο τα παιδιά αναπτύσσουν την κρίση και τη δημιουργικότητά τους ενώ αποκτούν αναλυτική σκέψη. Μαθαίνουν να χτίζουν στρατηγικές και καλούνται να πάρουν αποφάσεις. Τα παιδιά που παίζουν σκάκι από μικρή ηλικία εξασκούν τρομερά τη μνήμη τους, ενώ βελτιώνουν την προσοχή και την αυτοσυγκέντρωσή τους.

Προσκοπισμός

Ο προσκοπισμός είναι μια ενασχόληση που θα ταίριαζε σε κάθε παιδί αρκεί να έχει συμπληρώσει τα 7 έτη, καθώς αυτό είναι το κατώτατο όριο ηλικίας για την ένταξη σε Προσκοπικό Σύστημα. Οι δραστηριότητες που προσφέρουν οι προσκοπικές ενώσεις δεν περιορίζονται μόνο στο να ξέρει το παιδί να ανάβει φωτιές και να προστατεύεται όταν βρίσκεται στην εξοχή.

Ο προσκοπισμός είναι μια εξωσχολική δραστηριότητα που συνδυάζει το παιχνίδι με τη μάθηση, την άθληση με τη ζωή στη φύση, την κοινωνικοποίηση με την ευαισθητοποίηση για τα κοινά. Είναι μια δραστηριότητα που αξίζει να δοκιμάσετε. Στους Προσκόπους το παιδί θα βρει μια παρέα φίλων μέσα στην οποία θα μάθει να συνεργάζεται και θα ανακαλύψει νέες κλίσεις. Θα ζήσει νέες εμπειρίες και θα κερδίσει ανεκτίμητες γνώσεις.

Καλλιτεχνικό εργαστήρι

Αν το παιδί σας έχει καλλιτεχνικές ανησυχίες, εύκολα θα το διακρίνετε. Θα δείτε για παράδειγμα να χορεύει μπροστά στην τηλεόραση, να λατρεύει να διηγείται ιστορίες και να παρουσιάζει σκετσάκια, να χρωματίζει συνεχώς επιφάνειες και γενικά να πειραματίζεται με διάφορες μορφές έκφρασης.

Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να δοκιμάσετε μαθήματα σε ένα εργαστήρι εικαστικών, όπως ζωγραφική, σκίτσο, κολλάζ ή ψηφιδωτό, πηλοπλαστική κ.α. Επίσης μπορείτε να δοκιμάσετε ένα εργαστήρι θεατρικού παιχνιδιού ή μαθήματα χορού και μπαλέτου.

Ωδείο

Το παιδί που μεγαλώνει μέσα σε ένα σπίτι με διαρκή ακούσματα και μουσικά ερεθίσματα, που έχει παρακολουθήσει πολλά μουσικά δρώμενα είναι αναμενόμενο να αγαπήσει ακόμη περισσότερο τη μουσική και να αποζητά την ενασχόληση μαζί της. Κι αυτό είναι πολύ θετικό! Η μουσική καλλιεργεί τη δημιουργική πλευρά των παιδιών, βελτιώνει τη διάθεσή τους, τα βοηθά να συγκεντρώνονται και να οργανώνουν τη σκέψη τους.

Συνήθως τα παιδιά ξεκινούν να μάθουν ένα μουσικό όργανο στην ηλικία των 7 ετών. Σήμερα όμως υπάρχουν δραστηριότητες μουσικής προπαιδείας και σε προνηπιακή και νηπιακή ηλικία. Ένας καθηγητής μουσικής θα μπορούσε να σας συστήσει ποιο είναι το κατάλληλο μουσικό όργανο για το δικό σας παιδί με βάση την ηλικία του.

• Μερικές ακόμη ιδέες για εξωσχολικές δραστηριότητες είναι η ιππασία, η αναρρίχηση, τα μαθήματα bowling, το εργαστήρι μαγειρικής, η yoga για παιδιά, η ιστιοπλοΐα ή η κωπηλασία.

Η απλότητα είναι το κλειδί

Βέβαια κάθε παιδί έχει ανάγκη και από ξεκούραση και επιπλέον χρειάζεται κι ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι. Φροντίζουμε γι’αυτό το πρόγραμμά του να μην είναι εξαιρετικά φορτωμένο. Η απλότητα είναι το κλειδί καθώς η έλλειψη μέτρου στις εξωσχολικές δραστηριότητες μπορεί να του δημιουργήσει άγχος και να το μπλοκάρει. Γιατί να βάζουμε τα παιδιά σε ρυθμούς που δεν αρμόζουν στο νεαρό της ηλικίας τους;

Στόχος είναι να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά. Θέλουμε οι αναμνήσεις της παιδικής τους ηλικίας να είναι θετικές, για να μπορούν στις αντίξοες στιγμές της ενήλικης ζωής τους να επιστρέφουν σε αυτές και να αντλούν δύναμη.

Διάβασε επίσης: Αυτοσχέδια παιχνίδια και δημιουργική απασχόληση στο σπίτι.

Your Turn!

Αν έχετε να προσθέσετε κάτι ακόμη ή απλά να μοιραστείτε τη δική σας εμπειρία, αφήστε το προσωπικό σας σχόλιο!