Διαχείριση θυμού: Πως ηρεμούμε το παιδί όταν έχει νεύρα

Ο θυμός είναι ένα δύσκολο αλλά ταυτόχρονα φυσιολογικό και χρήσιμο συναίσθημα. Αποτελεί έναν ανθρώπινο μηχανισμό άμυνας και δείχνει στα παιδιά πότε τα πράγματα δεν είναι δίκαια ή σωστά. Ο θυμός βέβαια μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα εάν η θυμωμένη συμπεριφορά ενός παιδιού βγαίνει εκτός ελέγχου ή γίνεται επιθετική. Πως ηρεμούμε το παιδί όταν έχει νεύρα και έντονα ξεσπάσματα;

Διαχείριση θυμού στα παιδιά

Γιατί είναι τόσο θυμωμένο

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί μπορεί να φαίνεται πιο θυμωμένο από άλλα, όπως:

Μπορεί να νιώθει ότι το παρεξηγούν, το κατηγορούν ή το μεταχειρίζονται άδικα.
Δυσκολεύεται με τις σχολικές εργασίες ή τις εξετάσεις και απογοητεύεται που δεν έχει καλή επίδοση στα μαθήματα.
Βιώνει πολύ άγχος, ανασφάλεια ή φόβο για κάτι.
Υπόκειται σε εκφοβισμό.
Βλέπει άλλα μέλη της οικογένειας να μαλώνουν ή να είναι θυμωμένα μεταξύ τους, οπότε αναπαράγει αυτό το μοντέλο συμπεριφοράς.
Είναι απλά κουρασμένο.
Αντιμετωπίζει ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία.

Αντιμετωπίστε τον θυμό μαζί

Συνεργαστείτε με το παιδί σας για να το βοηθήσετε να αντιμετωπίσει τον θυμό του. Ενημερώνετε το παιδί σας ότι το πρόβλημα είναι ο θυμός και όχι εκείνο. Δώστε στον θυμό ένα όνομα και δοκιμάστε να τον σχεδιάσετε. Για παράδειγμα, ο θυμός μπορεί να είναι ένα ηφαίστειο που τελικά εκρήγνυται.

Το πώς ανταποκρίνεστε εσείς ως γονείς στον θυμό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που το παιδί σας ανταποκρίνεται με τη σειρά του σε αυτό το συναίσθημα. Μείνετε δίπλα του ήρεμοι και ψύχραιμοι. Ο τόνος της φωνής σας και οι λέξεις που χρησιμοποιείτε γίνονται η εσωτερική φωνή του παιδιού σας. Αυτή η μικρή φωνούλα που θα ζει στο κεφαλάκι του για πάντα και θα επηρεάζει τις επιλογές, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του ως ενήλικα.

Σκοπός δεν είναι να κερδίσετε τη διαμάχη, αλλά να σταθείτε με κατανόηση απέναντι στο παιδί.

Γι΄αυτό μην χρησιμοποιείτε εξουσία και τιμωρίες, μην αντιδράτε με ένταση επειδή το παιδί σας εξέφρασε το συναίσθημα του θυμού. Απεναντίας δώστε του να καταλάβει ότι δεν υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα. Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και μπορεί να τα εκφράζει. Μην του ζητάτε να καταπιεί και να κρύψει αυτό που νιώθει. Η αποφυγή και η μη αποδοχή του θυμού μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση, η οποία θα έχει αρνητικές συνέπειες για το παιδί στο μέλλον.

Παράλληλα βάλτε όρια

Παράλληλα βάλτε όρια. Επιτρέποντας την έκφραση του συναισθήματος του θυμού δε σημαίνει πως επιτρέπονται και οι καταστροφικές πράξεις που μπορεί να το ακολουθούν. Δεν είναι εντάξει για παράδειγμα να ορμάει να χτυπήσει άλλα παιδιά, να χτυπάει το κεφάλι του, να τραβάει τα μαλλιά του, να πετάει ή να καταστρέφει πράγματα, να μιλάει άσχημα, να κλωτσάει, να δαγκώνει, να μουτρώνει κ.ο.κ.

Βέβαια εκείνη τη στιγμή της κρίσης, όταν το παιδί είναι θυμωμένο, η φυσιολογία του εγκεφάλου είναι τέτοια που δεν μπορεί να δει ολόκληρη την εικόνα. Οποιαδήποτε συζήτηση μαζί του σε αυτή τη φάση δεν θα οδηγήσει πουθενά. Χωρίς λόγια κι ερωτήσεις παραμένετε δίπλα του κάνοντάς του μια αγκαλιά μέχρι να ηρεμήσει.

Το παιδί νιώθοντας αποδοχή και ασφάλεια, θα νιώσει καλύτερα και έχοντας πια ηρεμήσει θα είναι περισσότερο ανοιχτό να του επισημάνετε το λάθος και να το καθοδηγήσετε σωστά. Οπότε τώρα μπορείτε να του μιλήσετε για όλους τους κατάλληλους τρόπους να χειριστεί τα συναισθήματά του και να ελέγξει τη συμπεριφορά του.

Βοηθήστε το παιδί να εντοπίζει τα σημάδια του θυμού

Το παιδί μαθαίνοντας να εντοπίζει νωρίς τα σημάδια του θυμού, θα μπορεί να πάρει πιο θετικές αποφάσεις για το πώς να τον χειριστεί. Συζητήστε για το τι αισθάνεται το παιδί σας όταν αρχίζει να θυμώνει. Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσει ότι: η καρδιά του χτυπά πιο γρήγορα, σφίγγει τα δόντια του, κάνει μια γροθιά, το στομάχι του ανακατεύεται, το κεφάλι του αρχίζει να μυρμηγκιάζει, νιώθει έναν κόμπο στο λαιμό.

Εάν εσείς βλέπετε τα πρώτα σημάδια θυμού στο παιδί σας, πείτε το. Αυτό του δίνει την ευκαιρία να δοκιμάσει τις στρατηγικές του.

Συμβουλές διαχείρισης θυμού για το παιδί σας

Μιλήστε στο παιδί σας για τις παρακάτω χρήσιμες στρατηγικές στην διαχείριση θυμού. Μπορείτε να ενθαρρύνετε το παιδί σας:

Να μετρήσει μέχρι το 10.
Να απομακρυνθεί από την κατάσταση.
Να αναπνεύσει αργά και βαθιά.
Να σφίξει και ξεσφίξει τις γροθιές του για να απαλύνει την ένταση.
Να μιλήσει σε εσάς ή σε ένα αξιόπιστο άτομο, αν βρίσκεται εκτός σπιτιού.
Να ζωγραφίσει αυτό που νιώθει σε ένα χαρτί και μετά να το σκίσει με τα χέρια του σε μικρά κομμάτια και να το πετάξει.
Να καταγράψετε μαζί 4 με 5 θετικές δηλώσεις τις οποίες θα απομνημονεύσει για να τις λέει στον εαυτό του όποτε νιώθει θυμωμένο. Δηλώσεις όπως: “Είμαι έτοιμος να ηρεμήσω και να πάρω τον έλεγχο”, “Μπορώ να βρω καλύτερη λύση σε αυτό”, “Ο θυμός είναι σύννεφο που περνάει κι εγώ θα τα καταφέρω να περάσει”. Όλα αυτά θα του υπενθυμίζουν να επιλέγει σωστούς τρόπους αντίδρασης.

Μην ξεχνάτε επίσης να ενθαρρύνετε την τακτική σωματική άσκηση και το παιχνίδι. Μια βόλτα στο πάρκο, την παιδική χαρά ή μια βόλτα με το ποδήλατο, η συμμετοχή γενικά σε σπορ και δραστηριότητες βοηθούν το παιδί να εκτονώνεται και να βγάζει την ενέργειά του με κατάλληλο τρόπο.

Επιβραβεύστε κάθε φορά που κάνει ένα μικρό βήμα προς τον αυτοέλεγχο

Εάν το παιδί εμφανίζει κατάλληλη συμπεριφορά σε καταστάσεις που παλαιότερα εμφάνιζε εκρήξεις θυμού, δώστε του συγχαρητήρια. Χρησιμοποιήστε φράσεις όπως “Μου άρεσε ο τρόπος που χειρίστηκες την κατάσταση”, “Είμαι περήφανη για σένα που έλυσες το πρόβλημα με ωραίο τρόπο”. Η διαχείριση θυμού είναι μια μακροπρόθεσμη υπόθεση. Τα παιδιά χρειάζονται πολλά χρόνια εξάσκησης μέχρι να την κατακτήσουν.

Εάν δεν σημειώνεται πρόοδος και το παιδί συνεχίζει να δυσκολεύεται στη διαχείριση θυμού, τότε η θεραπευτική παρέμβαση είναι εκείνη που μπορεί να το βοηθήσει. Μέσω της θεραπευτικής παρέμβασης θα μάθει να εκφράζει τα αρνητικά του συναισθήματα με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Κυρίως όμως θα μπορέσει να επεξεργαστεί τα βαθύτερα συναισθήματα που κρύβονται κάτω από το θυμό.

Διάβασε επίσης: Παιδιά συνεργάσιμα χωρίς φωνές και καβγάδες.